Το διακύβευμα της κλιματικής αλλαγής
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΙΓΚΟΥ – Δημάρχου Δεσκάτης
Η 5η Ιουνίου μέχρι πριν κάποια χρόνια ήταν μία ακόμη Παγκόσμια Ημέρα που πολύ λίγοι γνώριζαν. Όμως, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η διεύρυνση της τρύπας του όζοντος, η άνοδος της θερμοκρασίας, η ξηρασία και η επαπειλούμενη ερημοποίηση των εδαφών κινητοποίησαν πολίτες, οργανώσεις και πολιτικούς ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Έτσι, η 5η Ιουνίου τα τελευταία έτη έχει καταστεί μέρα – σταθμός όλων αυτών που πιστεύουν ότι ακόμη και τώρα μπορούμε να δράσουμε αποτελεσματικά, για να διασώσουμε τον πλανήτη, αλλά και ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε όσους δεν θεωρούν ότι το συγκεκριμένο θέμα δεν τους αφορά.
Οι επιπτώσεις της υποβάθμισης του περιβάλλοντος
Ίσως οι περισσότεροι από εμάς να μην είχαμε συνειδητοποιήσει το μεγάλο διακύβευμα της κλιματικής αλλαγής – θεωρώντας ούτε λίγο ούτε πολύ γραφικούς αυτούς που μιλούσαν για την αναγκαιότητα προστασίας του περιβάλλοντος – αλλά οι αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινότητά μας επιβάλλουν άμεση και συντονισμένη δράση. Οι παράνομες αμμοληψίες, η αέρια ρύπανση, τα βρώμικα ποτάμια, τα ξερά εδάφη, η λειψυδρία, τα καμένα δάση και οι ανυπόφοροι καύσωνες δεν είναι τόσο μακριά μας όσο νομίζουμε. Εξάλλου, η φωτιά στον Τρέτιμο που κατέκαψε μέρος του πανέμορφου πευκοδάσους της περιοχής μας πριν 12 χρόνια μας υπενθυμίζει ότι η απειλή είναι διαρκής και μάλιστα πολύ κοντά μας.
Οι προσπάθειες που καταβάλλονται
Πως μπορούμε λοιπόν να αποτρέψουμε την απειλή αυτή, διασφαλίζοντας την προστασία του φυσικού πλούτου που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας και την ταυτόχρονη ανάπτυξη του τόπου μας; Φυσικά το κλειδί της όλης προσπάθειας βρίσκεται στα χέρια της οργανωμένης πολιτείας, η οποία με τις πολιτικές της θα δώσει το στίγμα της στροφής σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα σέβεται το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Ωστόσο, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η τοπική αυτοδιοίκηση (πρώτου και δεύτερου βαθμού), καθώς γνωρίζει πολύ καλύτερα από την κεντρική διοίκηση τις τοπικές ανάγκες και προτεραιότητες. Και βέβαια οι ίδιοι οι πολίτες, οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά στην προσπάθεια, είτε ως εθελοντές, είτε ως μέλη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) με αντικείμενο την προστασία του περιβάλλοντος.
Μεμονωμένες πρωτοβουλίες λίγων
Στην πράξη όμως αποδεικνύεται καθημερινά ότι όλα αυτά δεν είναι αρκετά. Αφενός γιατί δεν έχει αφυπνιστεί το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας και αφετέρου διότι οι περισσότερες πρωτοβουλίες που λαμβάνονται είναι αποσπασματικές και όχι συντονισμένες, αφού επαφίενται στις μεμονωμένες προσπάθειες κάποιων νομαρχών, δημάρχων ή κρατικών παραγόντων. Η πολιτεία δυσκολεύεται να προωθήσει την πράσινη ανάπτυξη, σκοντάφτοντας πάνω σε οργανωμένα συμφέροντα και στις δυσχέρειες προσαρμογής της χώρας σε ένα νέο μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης, ενώ η τοπική αυτοδιοίκηση δεν διαθέτει τους απαραίτητους πόρους, ώστε να προχωρήσει στην υλοποίηση μικρών ή μεγαλύτερων έργων που σχετίζονται με το περιβάλλον, όπως αρδευτικά φράγματα ή καταφύγια προστασίας της άγριας πανίδας. Από την πλευρά τους, οι ΜΚΟ κατηγορούνται για αδιαφανή χρηματοδότηση από την πολιτεία, με αποτέλεσμα η πλειοψηφία των πολιτών να παραμένει απαθής στη μεγάλη προσπάθεια. Δίχως ωστόσο το σύνολο της κοινωνίας η σωτηρία του πλανήτη (τοπικά, εθνικά και παγκόσμια) δεν πρόκειται να επιτευχθεί, γιατί αν δεν αλλάξουν απλές καθημερινές μας συνήθειες, δύσκολα θα κάνουμε αποφασιστικά βήματα προς τα εμπρός. Σκεφτείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας αν όλοι εφαρμόζαμε στην πράξη την ανακύκλωση ή εάν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες) αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι κάθε νοικοκυριού.
Απαιτείται συντονισμένη δράση όλων
Υπάρχει όμως περιθώριο για λήψη μέτρων και αλλαγή συμπεριφοράς από όλους μας. Αρκεί να δράσουμε μαζί, πολίτες και πολιτεία, αυτοδιοίκηση και οργανωμένοι φορείς, στοχευμένα και αποτελεσματικά. Διότι το πραγματικό διακύβευμα είναι πολύ μεγαλύτερο απ' ό,τι πολλές φορές μπορούμε να φανταστούμε: είναι το μέλλον των ίδιων των παιδιών μας. Όταν το συνειδητοποιήσουμε όλοι και το εφαρμόζουμε ο καθένας μας ατομικά και συλλογικά, τότε ίσως θα είναι περιττή η υπενθύμιση της συγκεκριμένης Παγκόσμιας Ημέρας, αφού ο σεβασμός, η αγάπη και η προστασία του περιβάλλοντος από τους πολίτες καθόλη τη διάρκεια του χρόνου θα θεωρούνται δεδομένα.