Φυσική Γεωγραφία

Πανίδα

Η Βουνάσα μαζί με τα Χάσια και τα Αντιχάσια σχηματίζουν ένα είδος φυσικής γέφυρας ανάμεσα στην Πίνδο, την οροσειρά του Περιστερίου (Βορινός) και την οροσειρά Αλμωπίας (Όλυμπος) και έτσι πολλά είδη θηλαστικών κινούνται ανάμεσα σ’ αυτές τις οροσειρές διαμέσου των Καμβουνίων. Τα Καμβούνια είναι το υψηλότερο βουνό και φτάνουν στα 1645 μ. Η φύση της Βουνάσας παρουσιάζει πολλούς τύπους οικοσυστημάτων, ποικιλία και σπανιότητα οργανισμών και έτσι η περιήγηση καλύπτει όλες τις ανάγκες. Τα πεζοπορικά μονοπάτια σηματοδοτημένα και μη, δίνουν την ευκαιρία να ανακαλύψει κανείς αυτές τις ομορφιές και να συναντήσει μια ενδιαφέρουσα ποικιλία ζώων και πουλιών, που περιλαμβάνει λίγους μεγάλους θηρευτές, λύκο, χρυσαετό, γερακίνα, φιδαετό κι ένα μεγάλο αριθμό από κοινότερα είδη, τυπικά των ημιορεινών και αγροτικών οικοσυστημάτων. Εδώ συναντούμε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά είδη ορεινής πανίδας: ζαρκάδια, λύκους, αλεπούδες, νυφίτσες, ασβούς, σκαντζόχοιρους κ.α. Τα κυριότερα είδη πουλιών είναι: σπουργίτι, κότσυφας, κίσσα, τρυγόνι, φάσα, κόρακας, καρακάξα, κοκκινολαίμης, χελιδόνι, αετός, κούκος, κουκουβάγια, τσιτσίλιαντρος, τσίχλα, σιταρήθρα, μελισσοφάγος κ.α.
Στην περιοχή μας έρχονται κυνηγοί απ’ όλη την Ελλάδα, κυρίως Δεκέμβριο-Ιανουάριο, κατά το πέρασμα των αποδημητικών πουλιών.
Αετομάχος
Αγριόγατος
Αλεπού
Ασβός
Γαλαζοκότσυφας
Γκιόνης
Καρακάξες
Γεράκι
Κουκουβάγια
Τριγώνι
Τσαλαπετεινός
Βραχοκιρκίνεζο

Χλωρίδα

Η Βουνάσα ξεχωρίζει στο νομό Γρεβενών από τα μεσογειακά είδη φυτών, όπως πουρνάρι, αγριοτσικουδιά, τσάι του βουνού, ρίγανη, βάλσαμο, ασφάκια, κρόκος κτλ. Είναι διαπιστωμένο ότι η καλλιέργεια του κρόκου στην περιοχή της Παλιουριάς και της Δεσκάτης είχε παράδοση από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Από πλευράς χλωρίδας, οι κυριότεροι τύποι φυτών και δένδρων που συναντούνται είναι: έλατο, πεύκο, βελανιδιά, πλάτανος, ιτιά, πουρνάρι, γαβρί κ.λ.π. Ονομαστό προϊόν είναι το τσάι του βουνού, (το ήμερο όπως λέγεται) κίτρινου χρώματος και το φλαμούρι σε μικρότερες ποσότητες. Η βλάστηση της περιοχής, που περιλαμβάνει κυρίως πεύκα και οξιά, είναι πλούσια και το κλίμα είναι υγιεινό, ξηρό και δροσερό, ιδιαίτερα το καλοκαίρι.
Άγριο Ραδίκι
Κρίνος
Ορχιδέα
Νερατζούλες
Παπαρούνα
Αγριομενεξέδες
Μανιτάρι
Πετρόχορτο

Γεωλογία

Τα πετρώματα της Δεσκάτης μαρτυρούν ένα από τα πλέον τρομερά καταστροφικά περιστατικά, 250 εκ. χρόνια πριν, τα οποία συντέλεσαν στην εξαφάνιση του 90% της ζωής του πλανήτη μας.
Τα πρώτα πετρώματα, τα οποία σχηματίστηκαν μετά από αυτό το επεισόδιο, αποτελούν τη μαρτυρία της γέννησης μιας νέας ζωής και κανουργιας θάλασσας. Η θάλασσα που σχηματίστηκε ονομάστηκε Τηθύς και είναι η μυθική μητέρα όλων των θαλασσών και των νερών.
Τα χρωματιστά πετρώματα της Σκάλας-Δεσκάτης αναδύθηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια από τη θάλασσα της Τιθύος. Ο Βούρινος και η Βουνάσα προέρχονται από το φλοιό και το μανδύα της γης. Οι σχιστόλιθοι και γνήσιοι της περιοχής της Δεσκάτης ηλικίας πάνω από 300 εκ. χρόνια είναι υπολείμματα της "Παγγαίας γης". Όλη η περιοχή της Δεσκάτης, της Βουνάσας, του Αλιάκμονα, της Ζάβορδας και του Βούρινου παρουσιάζουν παγκόσμιο γεωλογικό ενδιαφέρον και αποτελούν σημαντικούς τόπους γεωτουρισμού και επιστημονικού τουρισμού.