Ο Γήλοφος είναι οικισμός του δήμου Δεσκάτης. Αναγνωρίστηκε ως οικισμός Τσιούκα το 1918 και ταυτόχρονα προσαρτίστηκε στην Κοινότητα Δεσκάτης. Το 1927 μετονομάζεται σε Γήλοφος. Ο Γήλοφος είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1050 μ. και βρίσκεται νότια (13 χλμ.) της πόλης της Δεσκάτης.

Ο Γήλοφος είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1050 μ. και βρίσκεται νότια (13 χλμ.) της πόλης της Δεσκάτης. Οι κάτοικοί του είναι κυρίως κτηνοτρόφοι. Αναφέρεται ως οικισμός Τσιούκα σε χειρόγραφα των Μετεώρων και με βορειοηπειρώτες κατοίκους (1454-1455). Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, ένας απο τους κύριους οδηγούς του Παύλου Μελά, κατά την είσοδό του στην Μακεδονία, καταγόταν απο τον Γήλοφο. Στις παρυφές του Γηλόφου ( Άη Λιάς), κατά την περίοδο 1880 – 1912, βρισκόταν η Ελληνοτουρκική μεθόριος.

Ο Γήλοφος (υψ.1050 μ.) είναι ένας από τους θεσσαλικούς οικισμούς της ύστερης βυζαντινής εποχής. Επειδή στην οθωμανική απογραφή του 1454/14ΓΓ αλλά και στα μετεωρίτικα έγγραφα αναφέρεται ως “Αρβανίτικη Τσιούκα”, συμπεραίνουμε ότι ιδρύθηκε από βορειοηπειρώτες κτηνοτρόφους κατά το 14ο αιώνα.

Οι κατοικοί του αγιογράφησαν το ναό του Αγίου Δημητρίου, κτίσμα του 18ου αιώνα. Την αγιογράφηση ανέλαβε ο Βασίλειος Τσουρχλής από το Τσούρχλι (Άγιος Γεώργιος των Γρεβενών), ο οποίος απεικόνισε φουστανελοφόρο το συγχωριανό του Άγιο Γεώργιο, που μαρτύρησε στα Ιωάννινα στις 17-1-1838.

Το γλωσσικό ιδίωμα των ανθρώπων του χωριού αυτού, ελάχιστα επηρεασμένο από την κοινή νεοελληνική, διατηρείται σχεδόν αλώβητο όπως και στα γύρω χωριά των Χασίων και Καμβουνίων.

“Ποιους θέλει ν’ ακούσει κλιάματα,
ν’ ακούσει μοιρολόια.
Πιρνάτι ‘ απόυ του Γήλοφου
κι απ’ του Γιουργούλ’ του σπίτι,
ν’ ακούσ’ τι τη γυναίκα του
πώς σκούζει, πώς φωνάζει,
ν’ακούσ’ τι τα πιδάκια του
πώς σκούζουν, πώς φωνάζουν…”

Ονομαστό το πανηγύρι τ’ “Αϊ-Λιος” στις 20 Ιούλη στη Β.Δ πλαγιά του ¨Αϊ-Λια” των Αντιχασίων, στο Γήλοφο (Τσιούκα).

Να σταθείτε στο καφενείο- παντοπωλείο του Καμπέρη στο κέντρο του χωριού.
Ακόμα γνωριστείτε με τις “δυναμικές αγρότισσες” και πείτε τα. Σίγουρα δεν θα χάσετε!